هیات داوری بورس

امروزه بازار بورس کالا و اوراق بهادار نقش مهمی در اقتصاد کشور های مختلف و حتی اقتصاد جهان ایفا می نماید که هر روزه میلیونها سهم در آنها خریدو فروش می گردد.گاها ممکن است نوسانات قیمت های سهام در آن، شرکتهای بزرگ را هم دچار بحران ودر نهایت با رکود مواجه سازد و اختلافات جدی را بوجود آورد که باتوجه به تخصصی بودن فعالیت در بازار بورس، ضرورت رسیدگی تخصصی به آنها ضروری است بنابراین مطابق ماده 36قانون بازار اوراق بهادار در صورت هرنوع اختلافی در این زمینه، درصورت عدم سازش طرفین در «کمیته سازش کانون کارگزارن بورس اوراق بهادار» هیات داوری بورس  به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، به رسیدگی و حل وفصل این گونه اختلافات می پردازد.

سازوکار هیات داوری بورس 

 ماده 37 قانون بازار اوراق بهاداردراین خصوص مقرر می دارد« هیأت داوری متشکل از سه عضو می باشد که یک عضو توسط رئیس قوه قضاییه ازبین قضات با تجربه و دو عضو از بین صاحبنظران در زمینه‌های اقتصادی و مالی به پیشنهاد سازمان و تأیید شورا به اختلافات رسیدگی می نماید. رئیس قوه قضاییه و سازمان با تأیید شورا علاوه بر نماینده اصلی خود، هر یک، عضو علی‌البدل تعیین و معرفی می نمایند تا در صورت غیبت عضو اصلی مربوط در هیأت داوری شرکت نماید. شرایط عضو علی‌البدل همانند عضو اصلی می باشد.
 ریاست هیأت داوری با نماینده قوه قضاییه خواهد بود.
 مدت مأموریت اعضای اصلی و علی‌البدل دو سال می باشد و انتخاب مجدد آنان حداکثربرای دو دوره دیگر بلامانع است.
 هیأت داوری دارای دبیر خانه‌ای است که در محل سازمان تشکیل می گردد.
بودجه هیأت داوری در قالب بودجه سازمان منظور و پرداخت می شود.
آرای صادر شده از سوی هیأت داوری قطعی ولازم‌الاجراء است و اجرای آن به
عهده اداره‌ها و دوایر اجرای ثبت اسناد و املاک می باشد.

 

هیات داوری وظایف هیات داوری بورس

اختلافاتی که در هیات داوری بورس مورد بررسی قرار می گیرد:

الف ) اختلافات مالی: ازجمله اختلافات مالی بین سرمایه گذاران با کارگزاران بورس که در هیات داوری بورس مورد بررسی قرار می گیرد به شرح ذیل است

1فروش سهام سرمایه گذار بدون دستور فروش (فروش فضولی) یا بدون ارائه سفارش فروش

2فروش سهام کمترازمورد سفارش که در صورت احراز تخلف و قصورکارگزار،وی مابه التفاوت قیمت سهام راباید به سهامدار بپردازد.

3خودداری از خرید سهام

4خرید سهم غیراز سهم مورد دستور

5خسارت تاخیر دراجرای دستور فروش که باعث مسولیت مدنی کارگزار بورس می گردد

6عدم تخصیص سهام درعرضه اولیه

7عدم رعایت حق تقدم مشتری

•  اختلافات غیر مالی: ازجمله اختلافات غیرمالی بین سرمایه گذاران با کارگزاران بورس که در هیات داوری بورس مورد بررسی قرار می گیرد به شرح ذیل است

1سوءاستفاده از کد سهامداران مشتری توسط کارگزار یا دیگری

2سواستفاده از وجوه مشتری به نفع خود یا دیگری توسط کارگزار

3برخورد نامناسب پرسنل کارگزاری

4ارائه مشاوره غلط و گمراه کننده

5خودداری کارگزاراز ارائه صورتحساب به مشتری

6واگذاری اجرای سفارش مشتری

 

مرجع رسیدگی به اختلافات بورسی

فرایند رسیدگی به اختلافات حاصله در هیات داوری بورس مستلزم تقویم و تکمیل اوراق چاپی مخصوص به دبیر خانه هیات داوری است. رسیدگی به جرایم و اختلافات حاصله در بین فعالان بازار سرمایه ای بورسی به عبارتی کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که به عنوان فعال بازار اوراق بهادار شناخته شده اند وتحت شمول قانون بازار اوراق  بهادار و تحت نظارت نهادهای نظارتی همچون سازمان بورس و اوراق بهادرا، کانونها و.... فعالیت می کنند، در صورت حدوث اختلاف مرجع رسیدگی دراین زمینه«هیأت داوری» است نه مراجع قضایی بنابراین مطابق ماده36 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه سال 1384 اختلافات بین کارگزاران، بازارگردانان، مشاوران سرمایه گذاری،ناشران،سرمایه گذاران و سایر فعالان راجع به فعالیت حرفه ای آنها در صورتی که در کانون مربوطه سازش نگردد توسط هیات داوری رسیدگی می گردد.

«در صورتی که اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار یا بازار خارج از بورس ویا اوراق بهادار مبتنی بر کالا که در بورس کالا پذیرفته می شود متضمن سود مصوب، سررسید شده یا تضمین شده باشد باید به موقع و در چهارچوب مقررات توزیع و پرداخت گردد. درصورت خودداری ناشران و شکایت صاحبان اوراق بهادار یا سازمان بورس و اوراق بهادار، موضوع در هیات داوری قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران طرح و آرای صادره در این خصوص از طریق اجرای احکام دادگاه قابل اجراست».

اعتراض با رای هیات داوری

رای هیات داوری بعد ازگذشت10روز از تاریخی که به طرفین ابلاغ ابلاغ شده، قطعی و لازم الاجراست. چنانچه طی مدت مذکور و پس از انقضای مدت مذکور صرفا در صورت وجود عذر موجه  برای تاخیر، یکی از طرفین نسبت به رای صادره اعتراض داشته باشد می بایست اعتراض خود را کتبا به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد تقدیم نماید. در این صورت شعبه خاصی که توسط رییس قوه قضاییه تعیین می شود به اعتراض خارج از نوبت رسیدگی و رای مقتضی صادر می نماید این رای قطعی و لازم الاجراست.

هزینه های داوری در بورس

مطابق ماده 26 اساسنامه سازمان بورس و اوراق بهادار و مصوبه شورایعالی بورس و اوراق بهادارمورخ 1385، تعرفه هزینه داوری به شرح ذیل توسط  خواهان  پرداخت می گردد:

تا سقف10 میلیون ریال مبلغ خواسته (مبلغ مورد اختلاف) 1میلیون ریال و نسبت به مازاد 10 میلیون  ریال 5/1 درصد از مبلغ خواسته و نیز به استناد ماده 16وبند الف ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب17/2/1387مجلس شورای اسلامی 3درصد از هزینه های داوری تعیینی، مالیات و عوارض، ظرف ده روز به حساب بانکی مربوط واریز و فیش آن ضمیمه پرونده می گردد. لازم به ذکر است مبلغ و مهلت و نتیجه عدم  پرداخت هزینه در اخطاری که از دبیرخانه هیأت داوری ابلاغ می گردد درج شده و در صورت عدم  پرداخت این هزینه در مهلت مقرر، هیات داوری به موجب قراری دعوا را رد  خواهد نمود. در این صورت خواهان دعوا می تواند ظرف 10روز پس از ابلاغ  قرار رد دعوا، نزد «هیأت داوری » اعتراض نماید. در صورت تایید قرار، پرونده مختومه می گردد.