استرداد لاشه چک
استرداد لاشه چک ازجمله دعاوی رایج مربوط به چک است که دارنده می بایست پس از انجام تعهد از سوی صادر کننده آن را به صادرکننده باز پس دهد در صورت امتناع دارنده، شخص صادرکننده می تواند دعوای استرداد لاشه چک را مطرح نماید.
آیا به صرف امتناع دارنده از باز پس دهی لاشه چک، می توان در دادگاه شکایت کیفری با عنوان خیانت در امانت را مطرح نمود؟
استرداد لاشه چک یک دادخواست حقوقی است و می بایست در قالب دادخواست به طرفیت دارنده چک مطرح گردد که از جهاتی به جرم خیانت در امانت شباهت دارد. هر چند برای جرم خیانت در امانت سوءنیت لازم است اما با امتناع دارنده و صرف ادعای صادرکننده چک مبنی بر خیانت در امانت بودن چک و صرف استفاده از چک های معامله فسخ شده دلیل بر مجرمانه بودن اقدامات دارنده نیست و در این مورد شکایت کیفری در دادگاه رد می شود.
در چنین وضعیتی دادگاه ابتدائا تحقق فسخ معامله را تایید می نماید سپس حکم به استرداد لاشه چک را صادر می نماید.
چه زمانی برای استرداد لاشه چک می توان دعوا اقامه کرد؟
چنانچه صادرکننده چک یا سفته وجه آن را پرداخت نماید یا تعهد خود را در سررسید مقرر انجام دهد یا قراردادی که بابت اجرای تعهدات ناشی از آن، چک یا سفته صادر شده است، به هر علت بر هم بخورد، صادرکننده سند حق دارد که آن را از دارنده مطالبه نماید. در این صورت، دارنده مکلف است سند را به صادرکننده بازپس دهد. درواقع، در این مرحله است که سند تجاری به لاشه تبدیل می گردد. براین اساس چنانچه دارنده چک از استرداد لاشه چک یا استرداد لاشه سفته امتناع نماید، صادرکننده این اجازه را دارد که دعوای استرداد لاشه چک یا سفته را در مراجع قضایی اقامه نماید.
چه مرجعی برای طرح دعوا استرداد لاشه چک صالح به رسیدگی است؟
جهت رسیدگی به دعوای استرداد لاشه چک چنانچه مبلغ خواسته بیست میلیون تومان و کمتر از آن باشد شورای حل اختلاف رسیدگی می نماید و چنانچه بیشتر از بیست میلیون تومان باشد دادگاه عمومی حقوقی محلی که خوانده یعنی شخص دارنده در آنجا اقامت دارد صالح به رسیدگی است.
هزینه دادرسی برای دعوای استرداد لاشه چک
دعوای استرداد لاشه چک جزء دعوی مالی است در نتیجه می بایست هزینه دادرسی آن مطابق دعاوی مالی پرداخت گردد هرچند در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد و عده ای دعوای مذکور را غیر مالی دانسته اند.
آیا برای استرداد لاشه چک می توان دستور موقت تقاضا کرد؟
برای استرداد لاشه چک، دستور موقت مبنی بر منع پرداخت چک را نمی توان درخواست نمود. طبق ماده 2 قانون صدور چک، چک در حکم سند لازم الاجرا است و دارنده آن مستحق دریافت وجه چک از بانک محال عیله است بنابراین و بنا به ماده14 و تبصره 1 و تبصره2 ماده مذکور صدور دستور موقت مبنی بر منع بانک محال علیه از پرداخت مبلغ مندرج در چک، جایز نیست و دادگاه باید درخواست متقاضی دستور موقت را مردود اعلام نماید.