دعاوی بورس
انواع دعاوی بورس و ناهنجاری ها در بازار سرمایه به شرح ذیل بیان می گردد.
انواع دعاوی بورسی
از جمله دعاوی مطرح در بازار سرمایه بحث اختلافات، تخلفات و جرایم بورسی است که به ترتیب بیان خواهد شد.
اختلافات در بازار سرمایه
بنا به ماده36 قانون بازار اوراق بهادار، اختلافات در بازار سرمایه شامل اختلافات بین کارگزاران، بازار گردانان، کارگزار یا معامله گران، مشاوران سرمایه گذاری، ناشران سرمایه گذاران و سایر اشخاص ذی ربط( ناشی از فعالیت حرفه ای آنها) می باشد. سیدگی به اختلافات حرفه‌ای بین فعالان بازار، در صلاحیت « هیأت داوری بورس »قرار دارد که پس از بررسی ادعای خواهان و استماع دفاعیات خوانده، رأی قطعی صادر که از طریق دوایر اجرای ثبت اسناد و املاک اجرا می گردد. هم چنین دعاوی ناشی از عدم پرداخت سود توسط ناشران موضوع ماده 15 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید نیز در این مرجع رسیدگی میشود و رأی صادره توسط اجرای احکام دادگاهها قابل اجراست. در عمل نیز دادگاه‌های عمومی با صدور قرار عدم صلاحیت از رسیدگی خودداری کرده‌اند که این امر نیز در دیوان عالی کشور مورد تایید قرار گرفته است. رسیدگی به اختلاف‌ها در بازار سرمایه به این دلیل اهمیت دارد که در بازار سرمایه نباید سرمایه راکد باشد زیرا ممکن است به ضرر و زیان طرفین دعوا و حتی بازار سرمایه منجر شود به همین دلیل مدت زمان رسیدگی به این دسته اختلافات اهمیت دارد.
تخلفات در بازار سرمایه
تخلفات، ناشی از نقض مقررات و قواعدی است که در بورسها و بازارهای سرمایه برای برقراری انضباط وضع شده است. مرجع تصویب دستورالعمل‌های انضباطی، در خصوص کارگزاران و نهادهای مالی« سازمان بورس »و در خصوص تشکل‌های خود انتظام نظیر کانونها« شورای عالی بورس »است.
مصادیق تخلف در بازار بورس
تغییر قیمت بازگشایی نماد (Top) و حذف سفارش در زمان پیش گشایش
حذف سفارش در پیش گشایش و اقدام به سفارش گذاری در سمت مقابل در زمان معاملات پیوسته
- ثبت سفارش با قیمت بالاتر یا پایین تر از نرخ جاری بازار و تغییر روند
- سفارش چینی یا مظنه چینی گسترده
- ثبت سفارش در صف های خرید و فروش با هدف افزایش حجم صف
- پوشاندن مظنه های بازار با ارسال بیش از ۲ سفارش خرید یا فروش با قیمت های متفاوت
- ارسال سفارش با حجم های نامتناسب نسبت به سایر مظنه ها
- انجام معامله بدون تغییر مالکیت نهایی
- انجام معاملات هماهنگ در راستای تغییر قیمت ها .
تخلفات اصلی کارگزارن
بیشترین تخلفات انضباتی کارگزاران مربوط به خرید و فروش بدون دستور سهام و عدم رعایت اولویت نوبت مشتریان است. دیگر تخلفات نیز شامل استفاده کارگزاران از کد سهامدار برای خود یا غیر، خرید و فروش بیشتر و کمتر از سفارش مشتری، پرداخت وجوه حاصل از فروش سهام به غیر و برخورد نامناسب کارکنان کارگزاری با مشتری است.
تخلف شرکت‌های بورسی و غیربورسی
عدم ارائه اطلاعات به سازمان یا شرکت بورس، عدم رعایت زمان‌بندی ارسال اطلاعات، ارائه اطلاعات ناقص یا خلاف واقع، استفاده از اطلاعات نهانی و معامله بر اساس آن، انتشار اعلامیه پذیره‌نویسی بدون مجوز سازمان بورس، توزیع سود موهوم و خودداری از پرداخت سود سهامداران، تخلفات مکرر شرکت‌های بورس و غیربورسی به شمار می‌روند.
تخلفات معامله‌گران و سهامداران
تخلفات معامله‌گران و مشارکت‌کنندگان، در خرید و فروش(تخلفات در معاملات ) اتفاق می افتد. در دستورالعمل جدید رسیدگی به تخلفات کارگزاری‌ها، برای معامله‌گران نیزتنبیهات انضباطی پیش بینی گردیده است.
به تمامی گزارش های تخلفاتی اعم از گزارش های واصله از سازمان، بورسها، کانونها، تشکل های خـود انتظام و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی، در دبیرخانه ثبت و در صورت کامل بودن پرونده در کمیتـه مطـرح می گردد. در صورتی که پرونده ناقص باشد، دبیرخانه با قید مـوارد نقـص، پرونـده را جهـت تکمیـل بـه واحـد مربوطه در سازمان ارسال می کند. البته سایر مراجع رسیدگی هم میتوانند جهت استماع دفاعیات شخص یـا اشـخاص موضـوع گـزارش هـای تخلفاتی، از آنان دعوت به عمل آورند. عدم حضور شخص یا اشخاص مذکور، مانع از رسیدگی و صدور رأی نخواهد بود.
مراجع رسیدگی به تخلفات بورسی
کمیته رسیدگی به تخلفات، هیات مدیره بورس، هیات رسیدگی به تخلفات، هیات مدیره سازمان بورس، مراجع قضایی، کمیته پذیرش و نظارت بر موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس، کمیته سازش کانون، هیات داوری و هیات رسیدگی به تخلفات، مرجع رسیدگی به تخلفات هستند. در مرحله بدوی، کمیته رسیدگی به تخلفات در کنار هیات مدیره بورس مربوطه قرار دارد. در بخش تجدیدنظر نیز هیات رسیدگی به تخلفات، به عنوان بازوی هیات مدیره سازمان بورس است.
جرایم بورسی
جرایم بورسی به عنوان یکی از بارزترین جرایم مطرح در زمینه جرایم اقتصادی کشور است که بخش قابل توجهی از آنها مربوط به جرایم بورس اوراق بهادار می باشد.
مهمترین جرایم در بورس اوراق بهادار:
- جرم دستکاری در قیمت بازار بورس
- جرم دستکاری اطلاعات و تلاش جهت اینکه اطلاعات مربوط به بورس اوراق بهادار اشتباه منتشر گردد
- جرایم ارائه اطلاعات خلاف واقع به سازمان بورس
- معامله اوراق بهادار با استفاده از اطلاعات نهانی(هرگونه اطلاعات فاش نشده برای عموم) توسط افرادی غیر از متولیان بورسی
- سوء استفاده از اطلاعات نهانی مربوط به اوراق بهادار که بر تصمیم سرمایه گذاران برای معامله تاثیر می گذارد
رسیدگی در جرایم بورسی
برخی شعب دادگاه‌های عمومی برای رسیدگی به جرایم بورسی اختصاص داده شده اند
در راستای اجرای قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مصوب پنجم خرداد ٨٧، ایجاد شده اند. براین اساس قوه قضائیه مؤظف به اختصاص برخی شعب دادگاه‌های عمومی برای رسیدگی به جرایم ناشی از این قانون و قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 84 است. بنابراین با تأسیس این شعب، از یک طرف، فقط این شعب صلاحیت رسیدگی به جرایم مندرج در این دو قانون را دارند و از طرفی دیگر، شعب مذکور، تنها میتوانند به جرایم مندرج در این دو قانون رسیدگی نمایند.
موسسه حقوقی بین المللی دادپویان حامی با بیش از 10 سال سابقه در زمینه دعاوی بورس و با تکیه بر دانش و تجربه وکیل متخصص بورس آماده پاسخگویی به سوالات شما و قبول وکالت پرونده های شما می باشد