وجه التزام یا خسارت قراردادی

وجه التزام یا خسارت قراردادی از مواردی است که خریدار و فروشنده می توانند به نفع خود در قرارداد درج نمایند. خسارت قراردادی مبلغی است که در قرارداد تعیین می شود تا در صورتی که متعهد در زمان مقرر به تعهدات خود عمل نکرد و یا به صورت ناقص عمل نموده ، طرف زیان دیده بتواند دادخواست الزام به انجام تعهد و  مطالبه وجه التزام را از تاریخی که تعهد باید به انجام می رسیده مطرح نماید .  برای مثال شخصی در تاریخ معینی ملزم به تحویل ملک یا خودرو و یا ملزم به تنظیم سند رسمی بوده و از انجام تعهد خودداری کرده است.

معمولاً این وجه التزام یا خسارت قراردادی به صورت روزانه تعیین می گردد و اگر در این مبلغ به طور مشخص تعیین شده باشد دادگاه  نمی تواند متخلف را  به بیشتر یا کمتر از آنچه که در قرارداد آمده محکوم نماید؛ اما مبلغ وجه التزام می تواند بیشتر از خسارت واقعی باشد. . همچنین اگر شکایت بابت دریافت خسارت باشد ، به علت تفاوت وجه التزام و خسارت تاخیر تادیه ، قاضی می تواند در میزان خسارت دریافتی دخالت نماید .

عدم انجام تعهد به دلیل قوه ی قاهره

اگر متعهد به واسطه ی حادثه ای که خارج از کنترل اوست و غیر قابل پیش بینی و پیشگیری است نتواند از عهده ی تعهد خود برآید محکوم به تأدیه خسارت قراردادی نخواهد شد. در شرایطی که قوه قهریه مانع از انجام تعهد می شود ، چنانچه زمان اجرای تعهد، قید تعهد باشد ،  قرارداد منفسخ می شود و متعهد نیز از جبران خسارت معاف خواهد شد در غیر این صورت قرارداد به قوت خود باقی است  اما متعهد از جبران خسارت معاف خواهد بود ، البته در صورت غیرقبل پیش بینی بودن حادثه ،  متعهد له حق فسخ قرارداد را خواهد داشت. بنابراین وجه التزام در واقع توافق طرفین در خصوص میزان خسارت است پس در جایی که اساساً خسارت قابل مطالبه نباشد وجه التزام نیز قابل مطالبه نمی باشد.

اما اگر متعهد اجرای تعهد را حتی در صورت بروز قوه قاهره نیز تضمین کرده باشد معاف از مسئولیت خسارت نیست.

نحوه تعیین وجه التزام در قرارداد

میزان وجه التزام با توافق دو طرف قرارداد مشخص می شود و هر یک از طرفین زمانی می تواند درخواست مطالبه وجه التزام را نمایند که خود تمام تعهدات را به طور کامل انجام داده باشد