نحوه مطالبه ضمانت نامه بانکی
قبل از بیان نحوه مطالبه ضمانت نامه بانکی لازم به کاربرد و شرایط مطالبه ضمانت نامه بانکی بپردازیم.
ضمانت نامه بانکی چه کاربردی دارد؟
ضمانت نامه بانکی که از مهمترین خدمات بانکها به مشتریان خود است اساسا تضمین و تامینی است برای شخص ذینفع تا بتواند ضمانت خواه را وادار به اجرای تعهدات قراردادی اش نماید و در صورت عدم اجرا بتواند خسارات وارده به خود را ازمحل ضمانت نامه مطالبه و وصول نماید لذا قاعدتا مطالبه وجه ضمانت نامه منوط به تخلف ضمانت خواه از اجرای تعهدات مورد تضمین است.
آیا ضمانت نامه های بانکی قابل انتقال اند؟
ضمانت نامه های بانکی غیر قابل انتقال اند و صرفا توسط ذینفع مندرج در ضمانت نامه قابل استفاده اند به عبارتی بانکهای صادر کننده ضمانت نامه، خود را صرفا در مقابل کسی که نام او درمتن ضمانت نامه ذکر گردیده است مسئول و متعهد می دانند اما مطالبه آن ها به شخص ثالث مثل بانک گشاینده اعتبارات اسنادی مربوط یا قائم مقام قانونی ذینفع مانند وراث او در صورت فوت ذی نفع حتی اگر نام آنها در متن ضمانت نامه قید نشده باشد، می تواند واگذار گردد.
انواع ضمانت نامه بانکی
ضمانت نامه‌های مناقصه یا مزایده
ضمانت نامه تعهد پرداخت
- ضمانت نامه گمرکی
- ضمانت نامه‌های پیمان
- ضمانت نامه حسن انجام تعهد
- ضمانت نامه حسن انجام کار
- ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان
- ضمانت نامه پیش پرداخت
در صورت داشتن هر گونه مسئله و یا نیاز به دریافت اطلاعات درخصوص هرکدام از موارد گفته شده بهتر است از وکیل بانکی و یا یک موسسه حقوقی مشاوره دریافت نمایید.
تقلب در ضمانت نامه های بانکی
اعتبارات اسنادی و ضمانت نامه مستقل دو ابزار رایج پولی هستند که توسط بانک ها صادر شده و ماهیتی اسنادی دارند. اولی جهت پرداخت و دومی به منظور تضمین قراردادها یا روابط مالی و تجاری صادر می شود. از آنجایی که در هر دو ابزار بانک به عنوان صادرکننده و متعهد، با دریافت سند مربوطه موظف به پرداخت وجه مربوطه خواهد بود، از مشکلات اساسی در خصوص این ابزارها بحث تقلب در ضمانت نامه های بانکی است به عبارتی در این دو ابزار ممکن است ذی نفع اسناد جعلی ارائه داده باشد یا به رغم ارائه اسناد عملی که پیش شرط پرداخت وجه است صورت نگرفته باشد.
مواردی که صادرکننده ضمانت نامه می تواند از پرداخت وجه به ذینفع خودداری نماید؟
- هرگاه اسناد ارائه شده صحیح نباشد یا به صورت جعلی ارائه داده شده باشد
- هرگاه وجه ضمانت نامه طبق شرایط مندرجه در آن، قابل مطالبه نباشد
- چنانچه مطالبه وجه هیچ مبنای ممکن و قابل تصوری نداشته باشد مانند موارد زیر
- واقعه ای که ضمانت نامه مستقل به منظور حمایت ذی نفع در برابر آن صادر شده است مسلما رخ نداده باشد.
- تعهد پایه توسط دادگاه باطل اعلام شده باشد، مگر اینکه در ضمانت نامه تصریح شده باشد بطلان تعهد پایه نیز تحت پوشش ضمانت نامه قرار دارد.
- تعهد پایه بدون تردید با رضایت ذی نفع اجراء شده باشد.
- بنا به تشخیص دادگاه تقصیر ذی نفع آشکارا مانع اجرای تعهد پایه شده باشد.
درخصوص ضمانت نامه متقابل، چنانچه ذی نفع ضمانت نامه متقابل به عنوان صادر کننده ضمانت نامه مستقل مربوط، وجه آن را همراه با سوءنیت پرداخته باشد در این صورت نیز صادر کننده از پرداخت وجه ضمانت نامه خودداری می نماید.
متقاضی ضمانت نامه می تواند از دادگاه در موارد مذکور در بندهای (۱)، (۲) و (۳) این ماده «صدور دستور موقت» مبنی بر عدم پرداخت ضمانتنامه را تقاضا نماید
ذی نفع ضمانت نامه، برای مطالبه وجه باید شروط مندرجه در سند ضمانت نامه را رعایت نماید و تمامی اسناد و مدارکی که به موجب مفاد ضمانت نامه، ارائه آنها جهت مطالبه ضرورت دارد تهیه و ارائه نماید تا بانک اقدامات لازمه پس از ارائه اسناد و مدارک را انجام دهد این اقدامات به شرح ذیل می باشد:
- بررسی های لازمه ظرف مدت ۵ روز
- چنانچه ضامن مطالبه را مغایر با مفاد ضمانت نامه تشخیص دهد آن را رد نماید یا صرفا براساس صلاح دید خود به طرف دستور دهنده یا ضامن متقابل (در ضمانت نامه متقابل ) مراجعه کند.در صورتی که ضامن (بانک) مطالبه را رد کند باید اطلاعیه ای ، به درخواست دهنده بدهد.این اطلاعیه دربردارنده موارد زیر بوده و با شرایط زیر ارائه می شود:
- در صورتیکه ضامن (بانک) مطالبه وجه را رد می کند.
- ذکر هر مغایرتی که ضامن به دلیل آنها مطالبه وجه را رد می نماید.
- اطلاعیه باید در ظرف ۵ روز کاری بعد از ارائه درخواست ارسال شود.
- عدم اقدام طبق این شرایط ،ضامن (بانک) را از ادعای عدم تطابق محروم می کند.
در این خصوص ضامن هیچ تعهد یا مسئولیتی در مورد شکل ،کفایت ،دقت ،اصالت ،صحت یا پیامدهای هرگونه امضاء یا مدارک ارائه شده ندارد همچنین ضامن تعهد و مسئولیتی در مورد پیامدهای ناشی از تاخیر ،مفقود شدن ،نقص یا سایر اشتباهاتی که در هنگام ارسال اسناد پیش می آید ندارد.
چنانچه مطالبه، توسط ضامن رد شود و مدت اعتبار ضمانت نامه هنوزباقی باشد ذی نفع می تواند مطالبه و ارائه ثانوی اسناد و مدارک را صورت دهد.چنانچه مطالبه بیش از مبلغ کل ضمانت بوده یا اعلام تخلف یا مدارک دیگری که لازم است همراه ضمانت نامه ارائه شود جمعا مبالغی را کمتر از مبلغ مطالبه شده نشان دهد ،مطالبه غیر منطبق خواهد بود.
بانک پس از مطالبه وجه ضمانت نامه با رعایت شرایط مقررمی بایست به بررسی مطالبه و اسناد و مدارک و سپس پرداخت وجه آن اقدام نماید.