فروش مال مشاع
ملک مشاع ، ملکی است که بین دو یا چند نفر مشترک باشد و به همین دلیل فروش آن معمولا با دشواری هایی همراه است.
چگونگی فروش ملک مشاع
برای فروش ملک مشاع ابتدا باید نسبت به افراز یا تقسیم آن اقدام نمود که این عمل در اکثر مواقع با مخالفت برخی از شرکا و یا با مشکل غیر قابل افراز بودن ملک مواجه می گردد.
چنانچه تقسیم ملک، مورد توافق تمامی مالکین باشد، سند مربوطه توسط اداره ثبت اسناد و املاک صادر می گردد. همچنین در صورت اختلاف شرکا در مورد تقسیم ملک مشاع چنانچه به تشخیص اداره ثبت، ملک قابل افراز باشد، متقاضی فروش ملک مشاع با انجام اعملیات ثبتی ، سند افرازی خود را دریافت می کند و می تواند سهم خود از ملک مشاعی را به فروش برساند.
فروش ملک مشاع غیر قابل افراز
در صورتی که اداراه ثبت یا دادگاه گواهی غیر قابل افراز بودن ملک مشاع را صادر نمایند متقاضی فروش می تواند از طریق دادگاه محل وقوع ملک نسبت به فروش ملک مشاع اقدام کند.
دادگاه پس از وصول درخواست دستور فروش، بدون آن که وقت رسیدگی تعیین کند، اقدام به صدور دستور فروش مال مشاع و ارسال دادنامه صادر شده به اجرای احکام مدنی می کند.
دستور فروش صادره توسط دادگاه از طریق اجرای احکام و به وسیله مزایده انجام می گیرد و مبلغ حاصل از فروش ملک مشاع به نسبت سهم شرکا بین آنان تقسیم می شود.
این دستور دادگاه قابل اعتراض نمی باشد.
اما در صورت بازداشت یا در رهن بودن ملک ، درخواست دستور فروش قابل استماع نمی باشد.
ابطال فروش ملک مشاع
در صورتی که ملک مشاعی قابلیت افراز داشته باشد اما یکی از شرکا ملک را به فروش برساند دیگر شرکا می توانند نسبت به ابطال فروش ملک مشاع اقدام نمایند. اما اگر شریک مشاعی، صرفاً اقدام به فروش سهم خود از ملک مشاع کرده باشد درخواست ابطال معامله از طرف شرکای دیگر مال غیرمنقول قابلی پذیرش ننمی باشد و تنها چنانچه مورد از موارد اعمال حق شفعه باشد، تملک به حق شفعه وجود خواهد داشت.
چنانچه ملک قابلیت افراز نداشته باشد، فروش ملک مشاع توسط یکی از شرکا و بدون اذن دیگر مالکان جرم نیست و شرکاء تنها می توانند معامله فضولی را قبول یا رد نمایند.