نکات مهم در نگارش و عقد قرارداد
بدیهی است که برای شروع هر امری، برای جلوگیری از بروز اتفاقات بعدی منطقیست که قرارداد و یا موافقتنامه ای منعقد کنیم.
امروزه نیز با توجه به تخصصی شدن امور و نیاز های متفاوت، نحوه تنظیم قرارداد ها نیز به امری تخصصی بدل شده که باعث شده برای هر امری، قرارداد مربوط به آن را نیز نگارش کرد.
عنوان قرارداد، که میتواند قرارداد استخدام، قرارداد پیش فروش آپارتمان، قرارداد مشارکت در ساخت ، قرارداد مشارکت مدنی، قرارداد اجاره، قرارداد خرید و فروش، قرارداد پیمانکاری و... باشد، نمونه از چند هزار قراردادی است که برای امور مختلف میتوان نام برد.
نکته ی دیگری که حایز اهمیت است، استناد به قوانین مرتبط است، جدای از قوانین مادر و اصلی(قانون اساسی و قانون مدنی) که در اکثر قراردادها استفاده میشوند، برای بعضی قراردادها قوانین منحصر به فرد خودش را نیز داریم، برای نمونه میتوان به قانون کار در مورد قرارداد استخدام، قانون پیش فروش آپارتمان و ساختمان برای قرارداد پیش فروش آپارتمان، قرارداد روابط موجر و مستاجر برای قرارداد اجاره و... نام برد.
اما در کنار این نکات اولیه، نکات مهمتر و اساسی تری هست که با رعایت آنها، میتوان قرارداد موثق تری را نوشت.
در اینجا به اختصار و کوتاه به مهمترین این نکات اشاره خواهیم کرد:
- تعریف اصطلاحات: پیشتر اشاره کردیم که هر قراردادی، فراخور موضوع خود، ممکن است شامل اصطلاحات تخصصی آن باشد، از طرفی با توجه به احتمال عدم آشنایی مراجع قضایی با آن علوم، نیاز است که برای تفهیم بهتر در مراحل بعدی، اصطلاحات تخصصی را تعریف کنیم.
- طرفین قرارداد: طرفین قرارداد ممکن است شخص حقیقی/حقوقی و یا اصیل/وکیل باشند. در صورتی که شخص حقوقی است باید به سمت ها، آخرین تغییرات و حق امضاها و اگر وکالتا قرارداد منعقد میکنیم، به سندی که به موجب آن شخصی وکیل دیگریست، توجه داشته باشیم که حدود اختیارات وی تا کجاست؟
- محل تنظیم قرارداد: اهمیت این بند از این جهت است که طبق قانون آئین دادرسی مدنی محل تنظیم قرارداد در تعیین دادگاه صالح به رسیدگی به اختلاف ناشی از قرارداد نقش مهمی دارد، همچنین در بعضی قراردادهای بین المللی نیز، قانون کشور محل وقوع عقد حاکم است.
- موضوع قرارداد : که مال یا عملیست که طرفین به تسلیم یا انجام آن متعهد می شوند. نکته ای که اینجا باید رعایت شود، این است که موضوع قرارداد مخالف شرع و قانون نباشد.
- اصلاح قرارداد: اجرای بیشتر قراردادها در بازه زمانی صورت می‌پذیرد. بسیار اتفاق می‌افتد که به جهت بروز مسایل فورس ماژور، اجرای قرارداد بهم می‌خورد و در بخش‌هایی از آن نیاز اصلاح خواهیم دشان. در این بخش، نحوه اصلاح قرارداد و میزان آن مشخص میشود.
- خاتمه قرارداد : پایان یافتن مسئولیت‌های قراردادی طرفین باید کاملا واضح، در قرارداد تصریح شود. در واقع هر یک از طرفین قرارداد باید از این موضوع آگاهی کامل داشته باشد که در چه صورتی قرارداد خاتمه‌یافته محسوب میشود. به طور مثال گذشت زمانی خاص یا بروز اتفاقی مشخص، سبب انفساخ قرارداد شود یا در صورت پیش‌بینی حق فسخ برای هر یک از طرفین و اعمال آن از سوی صاحب حق، قرارداد پایان می‌پذیرد. روشن شدن همه این موارد میتواند از بروز خسارات به دو طرف قرارداد جلوگیری کند.
- حل کردن اختلافات: بروز اختلافات امری اجتناب ناپذیر است، برای همین اصولا مرجعی به عنوان مرجع حل اختلاف در قرارداد مشخص میکنیم. داوری، قضایی و... معمولا از طرق رایج حل و فصل اختلافات قراردادی است.