قرارداد های بانکی نوعی توافق کتبی بانک با مشتریان خود است که حسب نوع قرارداد و شرایط هر قراردادی ،طرفین دارای حق و تکلیف می گردند و زمانی اثر قانونی بر آن ها بار می شود که شرایط اساسی صحت قراردادها را داشته باشند.
توصیه میشود جهت تضمین موفقیت در دعاوی مرتبط با قراردادهای بانکی با وکیل متخصص بانکی در این زمینه همکاری داشته باشند.
انواع قراردادهای بانک با مشتریان
بانک ها به طور کلی به دو صورت با مشتریان خود قرارداد منعقد می نمایند
1)قرارداد هایی که بانک ها جهت اعطای تسهیلات و پرداخت وام
2)قرارداد هایی که بانک ها در راستای دریافت وجمع آوری وجوه یا منابع با مشتریان خود تنظیم می نمایندکه می تواند در قالب قرارداد های همچون :
1) قرارداد تسهیلاتی جعاله بانکی : جعاله عقدی است که طی آن شخصی در مقابل دریافت اجرت یا پاداش التزام به انجام کاری می‌یابد. در قرارداد مذکورمعلـوم بـودن جزئیـات کار شـرط نیسـت بـرای مثـال لازم نیسـت بدانیـم بـرای عمـل مـورد جعاله چــه میــزان زمــان و نیــرو بایــد صــرف کرد، البتــه جهــل کلی بــه موضـوع هـم جایـز نیسـت.
2) قرارداد مشارکت مدنی : در قرارداد مشارکت مدنی ،نحوه تسویه مشارکت بایستی قید گردد.تامین وجوه مورد نیاز بیش از سرمایه پیش بینی شده در ارتباط با انجام موضوع مشارکت مدنی طبق قرارداد به عهده شریک خواهد بود.
قراردادهای مشارکت مدنی انواع مختلفی دارد اما از بین همه قراردادهای مشارکت مدنی اهم آن ها عبارت است از :
- قرارداد مشارکت در ساخت
- قرارداد مشارکت مدنی خصوصی
- قرارداد مشارکت مدنی با بانک
3) قرارداد اجاره به شرط تملیک : در قراردا اجاره به شرط تملیک، تسهیلات اعطایی جهت خرید کالاهای مصرفی بادوام ساخت داخل می تواند به صورت مستقیم به مصرف کنندگان پرداخت شود و یا از طریق انتقال مانده تسهیلات استفاده شده تولیدکنندگان این نوع کالاها به خریداران صورت گیرد همچنین قراردا مذکوردر مورد اموال کمتر از دوسال مورد استفاده قرار نمی گیرد.ضمن آنکه مبدا محاسبه طول عمر مفید کالا و اموال تا تاریخ شروع بهره برداری از آن به تشخیص بانک خواهد بود .
4) قراردا فروش اقساطی : در این قرارداد مشتری تقاضای خود را مطرح و بانک متعهد می گردد که احتساب سود متناسب و مدت بازداشت اقساطی معین را برای مشتری فراهم نماید.
5)قرارداد مضاربه: در این نوع قرارداد سود باید الزاما ناشی از یک عمل تجارتی باشد و در صورت هر گونه زیان در سرمایه تنها دارنده مال مسولیت تحمیل خسارت را بر عهده دارد. و شرط اساسی صحت این نوع قرارداد پذیرفتن ریسک و عدم ضمانت نسبت به سرمایه است.
سایر قراردادهای بانکی
- قرار داد قرض الحسنه
- قرارداد مزارعه
- قرارداد مزارعه
- قرارداد مساقات
- قرارداد خرید دین
موارد ابطال قراردادهای بانکی
قرارداد های بانکی در صورت وجود هریک از موارد ذیل باطل می گردند:
مغایر بودن با قوانین پولی و بانکی کشور و مصوبات شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی.
به جهت صوری بودن و نداشتن قصد.
به جهت عدم وجود اهلیت قانونی.
به جهت عدم تعیین موضوع.
به جهت عدم تعیین مدت.
به لحاظ عدم تحقق موضوع قرارداد.
به جهت تسویه قرارداد (بدهی) قبلی.
به جهت تمدید یا تجدید قرارداد خلاف مقررات و قوانین بانک.
به جهت ربوی و غیر شرعی بودن.